Historia Wągrowca

Miejscowość została założona przez zakonników cysterskich z klasztoru w Ęeknie. Uznali oni teren znajdujący się pomiędzy rzekami Wełną i Nielbą za idealne miejsce na założenie miasta. Pierwsze zapiski o nazwie Wągrowiec pochodzą z 22 grudnia 1381 roku, kiedy to nazwa miasta została wymieniona w uroczystym akcie przekazania gruntów i dochodów proboszczowi parafii pw. św. Jakuba Apostoła. Już w tym czasie mieszkańcy byli określani mianem mieszczan. Na mocy prawa zatwierdzonego w 1393 roku przez króla Władysława Jagiełłę miasto uzyskało możliwość organizowania na rynku targów raz w tygodniu oraz dwudniowych jarmarków, które odbywały się raz w roku w dniu św. Jakuba Apostoła, który był patronem miasta.

Translokacja opactwa

Sprawny rozwój miasta sprawił, że już w latach 90 XIV wieku zakonnicy z Ęekna postanowili rozpocząć proces translokacji opactwa, który polegał na przeniesieniu klasztoru z Ęekana do Wągrowca. Na miejsce do budowy nowej siedziby wybrano zachodnią część miasta. Aż do XVIII wieku klasztor był wielokrotnie przebudowywany, by ostatecznie uzyskać formę odpowiadającą stylowi ze schyłku baroku.

Herb

Najstarszy zachowany herb miejscowości umieszczony został na XVI-wiecznej pieczęci miejskiej. Herb przedstawia postać zakonnika cysterskiego od pasa w górę. Umieszczenie Cystersa w herbie Wągrowca oznaczało pamięć o prawie zakonu do własności miasta. XVI-wieczni mieszkańcy miasta żyli w dostatku i byli zamożnymi obywatelami, o czym świadczą zarówno zapiski w dokumentach i księgach miejskich jak również przedmioty odkryte podczas badań archeologicznych. Mieszkańcy hojnie obdarowywali zakonników, co pozwoliło im na budowę kościoła farnego, który do dnia dzisiejszego zachował się w późnogotyckim stylu. W czasach dobrobytu w mieście działało wielu rzemieślników, a także Bractwo Kurkowe. W miejscowości funkcjonowała również szkoła dla chłopców do której swoje pociechy posyłali zamożniejsi mieszczanie. Jednym z jej wychowanków był ks. Jakub Wujek, który jako pierwszy przetłumaczył Pismo Ówięte na język polski.

Złe czasy dla Wągrowca nastały w XVII wieku, kiedy to miasto było często niszczone przez klęski żywiołowe. Miejscowość kilkakrotnie padła ofiarą pożarów i powodzi, a mieszkańców gnębiła nawracająca epidemia morowego powietrza. W mieście odbyło się również wiele procesów o czary, które zakończyły się śmiercią co najmniej kilkunastu osób.

Rozbiory Polski

W skutek rozbiorów Polski w 1793 roku miasto zostało wcielone do państwa pruskiego. W okresie tym planowano przekształcenie Wągrowca w miejscowość targową, co wiązało się z utratą praw miejskich, ponieważ miasto posiadało jedynie 612 mieszkańców. W skutek konfiskaty dóbr klasztornych na rzecz króla pruskiego, stał się on właścicielem miasta oraz rozległych terenów, które należały do zakonników. Miasto ostatecznie zachowało prawa miejskie, a władze pruskie zdecydowały o utworzeniu tu siedziby powiatu.

XIX wiek przyniósł miastu wzrost liczby ludności, która w 1881 roku wynosiła już 4392 osoby. W okresie tym w mieście osiedliło się wielu Niemców i Śydów. Rozwój technologii sprawił, że w XIX wieku przestały dominować budowle z drewna, a podstawowym budulcem stała się cegła. W 1872 roku w mieście zaczęło funkcjonować Gimnazjum przy ulicy Klasztornej, które miało znaczny wpływ na życie kulturalne.

Powstałe w 1918 roku niepodległe państwo polskie dało mieszkańcom Wielkopolski nadzieję na wolność. 27 grudnia 1918 roku przystąpili oni do Powstania Wielkopolskiego z chęci przyłączenia do odrodzonej Rzeczypospolitej. 30 grudnia pod dowództwem płk. Ignacego Wegnera wągrowieckim powstańcom udało się rozbroić żołnierzy niemieckich, którzy stacjonowali w mieście. Powstańcy brali udział w walkach na północnym froncie powstania, a gdy sytuacja w tym regionie została ustabilizowana, oddziały stały się częścią wojsk wielkopolskich. Rok 1919 i 1920 były latami, w których wojska z wągrowieckimi żołnierzami brały udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

II wojna światowa

2 września 1939 roku Wągrowiec został zbombardowany przez niemieckie lotnictwo, w skutek czego zniszczeniu uległ ratusz miejski. Ofiarami niemieckich bomb padło sześciu pracowników magistratu, wśród których znajdował się ówczesny burmistrz miasta - Szymon Wachowiak. Cztery dni później 6 września niemieckie oddziały wkroczyły do miasta i rozpoczął się trwający pięć lat okres okupacji miasta. Niemieccy okupanci wprowadzili zmianę herbu i nazwy miasta, która od 1941 roku brzmiała Eichenbruck.

Wojsko niemieckie wycofało się z miasta 21 stycznia 1945 roku, podpalając przy tym magazyny sprzętu sanitarnego umieszczone w zabudowach klasztornych. Pożar okazał się zbyt trudny do opanowania i zniszczył zabytkowy kompleks. 23 stycznia miasto zostało wyzwolone przez 12 radzieckich czołgów, których dowódcą był płk. Andriej Paszkow.

Zakończenie II wojny światowej pozwoliło na rozwój miasta, który stał się ośrodkiem władz powiatowych, a jego ludność wzrosła do 25 tysięcy mieszkańców u schyłku XX wieku.

W latach 1946-1968 roku odbudowano zniszczone w pożarze obiekty pocysterskie. W 1973 roku postawiono przez kościołem farnym pomnim poświęcony księdzu Jakubowi Wujkowi.

Dodaj komentarz:

Użytkownik:
Komentarz:

Komentarze: