Historia Gołańczy zaczęła się ok 4000 lat p.n.e. właśnie z tego okresu pochodzą pierwsze ślady osadnictwa. Pierwsze pisemne wzmianki o Gołańczy pojawiły się w spisie wsi w 1222 roku. Gołańcz w różnych okresach należała do różnych rodów, była również kilkakrotnie pozbawiana praw miejskich, które następnie odzyskiwała. Miasto kilkukrotnie było niszczone i odbudowywane. W 1656 roku zamek w Gołańczy stał się miejscem bohaterskiego oporu chłopów i miejscowej szlachty przeciw Szwedom, którzy najechali miasto.